Kısa Çalısma Ödenegi
Kısa Çalısma Uygulaması
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle isyerindeki haftalık çalısma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik kosulu aranmaksızın isyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, isyerinde üç ayı asmamak üzere (Cumhurbaskanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalısamadıkları dönem için gelir destegi saglayan bir uygulamadır.
Kısa çalısma uygulaması bakımından “Genel Ekonomik” kriz
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstıgı durumlardır.
Kısa çalısma uygulaması bakımından “Bölgesel Kriz”
Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldıgı durumlardır.
Kısa çalısma uygulaması bakımından “Sektörel Kriz”
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan dogrudan etkilenen sektörler ve bunlarla baglantılı diger sektörlerdeki isyerlerinin ciddi anlamda sarsıldıgı durumlardır.
Kısa çalısma uygulaması bakımından “Zorlayıcı Sebepler”
İsverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalısma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dıssal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.
Kısa Çalışma Kapsamında;
* İsçilere kısa çalısma ödenegi ödenmesi,
* Genel Saglık Sigortası primleri ödenmesi,
hizmetleri saglanmaktadır.
İsyerinde Kısa Çalısma Uygulanabilmesi için;
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle isyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldıgı veya durdugu yönünde ISKUR’a basvuruda bulunması ve İs Müfettislerince yapılan uygunluk tespiti sonucu isyerinin bu durumlardan etkilendiginin tespit edilmesi gerekmektedir.
İsçinin Kısa Çalısma Ödeneginden Yararlanabilmesi İçin;
İşverenin kısa çalısma talebinin is müfettislerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması, İsçinin kısa çalısmanın basladıgı tarihte, çalısma süreleri ve issizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından issizlik ödenegine hak kazanmıs olması (Kısa çalısmanın basladıgı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle issizlik sigortası primi ödemis olanlar),İs müfettislerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalısmaya katılacaklar listesinde isçinin bilgilerinin bulunması,
gerekmektedir.
Kısa Çalısma Talebinde Bulunulması ve Talebin Degerlendirilmesi
İşverenler, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle Kısa Çalısma Talep Formunu ve kısa çalısma yaptırılacak isçilere iliskin bilgileri içeren listeyi manyetik ve yazılı ortamda doldurarak kısa çalısma basvurusunda bulunulabilir.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dıssal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlıgının isçi ve isveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde konu, İSKUR Yönetim Kurulunca degerlendirilerek karara baglanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için diger zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmıs bir karar bulunmuyorsa isverenlerce basvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.
İs müfettislerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalısma uygulanacak isçi listesinin degistirilmesine ve/veya isyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni basvuru olarak degerlendirilir.
İşverene Kısa Çalışma Talebinin Sonucunun Bildirilmesi
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerden dolayı isyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldıgı veya durdugunun İs Müfettislerince yapılan uygunluk tespiti sonucu isverene İŞKUR tarafından bildirilir. İsveren de durumu, isyerinde isçilerin görebilecegi bir yerde ilan eder ve varsa toplu is sözlesmesine taraf isçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla isçilere duyuru yapılamadıgı durumlarda, kısa çalısmaya tabi isçilere yazılı bildirim yapılır. Kısa çalısma talebi uygun bulunan isveren Kurumca bildirilen sürede Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek gönderir.
Kısa Çalısma Ödenegi Süresi, Miktarı ve Ödenmesi
Günlük kısa çalısma ödenegi; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu sekilde hesaplanan kısa çalısma ödenegi miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez.
Kısa çalısma ödenegi, çalısmadıgı süreler için, isçinin kendisine ve aylık olarak her ayın 5'inde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılıgı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalısma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
Asagıda 2020 yılı için aylık kısa çalısma ödenegi hesabı verilmistir.
Kısa çalısmanın günlük, haftalık veya aylık çalısma süresi içerisinde yapılacagı zaman aralıgı isyerinin gelenekleri ve isin niteligi dikkate alınarak isverence belirlenir.
Kısa çalısma ödenegi, isyerinde uygulanan haftalık çalısma süresini tamamlayacak sekilde çalısılmayan süreler için aylık olarak verilir.
Kısa çalısma yapılan süreler için, kısa çalısmaya tabi tutulan isçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalısma Ödenegi” olarak bildirilir.
Kısa çalısma ödeneginin süresi üç ayı asmamak kaydıyla kısa çalısma süresi kadardır ve kısa çalısma ödemeleri, hak edilen issizlik ödeneginden mahsup edilmektedir.
Kısa çalısma ödeneginin süresini altı aya kadar uzatmaya ve issizlik ödeneginden mahsup edilip edilmeyecegini belirlemeye Cumhurbaskanı yetkilidir.
Zorlayıcı sebeplerle isyerinde kısa çalısma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri isverene aittir.
Kısa çalısma yapan isçinin çalısılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine iliskin ücret ve kısa çalısma ödenegi miktarı, kısa çalısma yapılan süreyle orantılı olarak isveren ve Kurum tarafından ödenir.
Kısa Çalısma Ödenegi Kapsamında Fazla veya Yersiz Ödemelerin Tahsili
İsverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte isverenden, isçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte isçiden tahsil edilir.
Kısa Çalısma Ödenegi Alınan Süre İçin Ödenen Primler
İsçinin kısa çalısma ödenegi aldıgı süre için genel saglık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.
Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi
İsverenin, kısa çalısma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine baslamaya karar vermesi halinde durumu Kurum birimine, varsa toplu is sözlesmesi tarafı isçi sendikasına ve isçilere altı isgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalısma sona erer. Geç bildirimlere iliskin olusan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte isverenden tahsil edilir.
Kısa Çalısma Ödeneginin Kesilmesi
Kısa çalısma ödenegi alanların ise girmesi, yaslılık aylıgı almaya baslaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması, herhangi bir kanundan dogan çalısma ödevi nedeniyle isinden ayrılması hallerinde veya geçici is göremezlik ödeneginin baslaması durumunda geçici is göremezlik ödenegine konu olan saglık raporunun basladıgı tarih itibariyle kısa çalışma ödenegi kesilir.
İsverenin Kayıt Tutma Zorunlulugu
Kısa çalısma yapan isveren, isçilerin çalısma sürelerine iliskin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.